Yaşamını yitiren İbrahim Reisi kimdi?

İran’ın Azerbaycan sınırında baraj açılışından dönerken düşen helikopterde yaşamını yitiren Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, İran Devrimi’nin ilk yıllarında en önemli figürlerindendi. Binlerce idamın fermanını imzalamaktan sorumlu tutuldu. İranlılar arasında çok seven de vardı, nefret eden de. Ancak Reisi 63 yıllık hayatında dünya siyasetine damga vurdu. Reisi’nin 43 yılı haberimizde…

1981’DEN BU YANA BÜROKRASİDE GÖREV YAPIYORDU

“Yoksul insanlar ve daha düşük ondalıklar için sosyal eşitsizliği azaltmak istiyorsak, yardımlar üç katına çıkarılmalı ve diğer yandan lüks yaşam tarzı ve astronomik maaşlar kontrol edilmelidir.” İktidara böyle geldi. Yaşamı bir helikopter kazasıyla sonlandı. İran’da “aşırı muhafazakar” ve
“sertlik yanlısı” olarak tanınmıştı. Kendisinden daha ılımlı olan Hasan Ruhani’yi cumhurbaşkanlığı seçiminde geride bıraktı.

KİMİ İÇİN “KATLİAM AYETULLAHI” KİMİ İÇİN “ŞEHİT”

1981’de Kereç Savcısı olarak görevine başladı. Görevinde hızla yükselen Reisi, kısa sürede Tahran Başsavcı Vekilliği makamına oturdu. Devrimin ilk yıllarının en önemli figürlerindendi. Rejim muhalifleri tarafından “Ölüm Komitesi” olarak adlandırılan 4 kişilik heyette yer aldı. Muhaliflerce “Katliam Ayetullahı” olarak adlandırıldı. Döneminde rejim karşıtı 3 bin kişinin idam edildiği tahmin ediliyor. 

MAHSA AMİNİ PROTESTOLARINDA HEDEFTEYDİ

2021 yılında iktidara gelmesinin ardından İran’ın zorlu dönemlerinin Cumhurbaşkanı oldu. Özellikle başörtüsünü düzgün takmadığı gerekçesiyle Mahsa Amini’nin protestoları döneminde. Reisi, başörtüsü zorunluluğunun sorgulandığı dönemde de en sert açıklamaları yapan liderdi. “Bugün yaptırımları ve kaosu aynı madalyonun iki yüzü olarak görüyoruz. İkiyüzlülük ve kaos aynı madalyonun iki yüzü. Ülkede kaos yaratmak ve insanların güvenliğini tehlikeye atmak isteyenler kabul edilemez. Bayan Amini’nin ölümünü bahane ediyorlar” demişti. 

İRAN CUMHURBAŞKANI REİSİ SUİKAST KURBANI MI OLDU?

Reisi’nin ölümü ise karmaşık bir atmosferde yaşandı. Tam da İran’ın geçen ay İsrail’e eşi görülmemiş bir insansız hava aracı ve füze saldırısı başlattığı zamanda. Şimdi İsrail’in ölümlü kazada payı olup olmadığına dair tartışmalar sürüyor.