Taşıt tanıma sistemi zorunlu oluyor! 15 milyarlık vergi kaybı önlenecek

Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının, akaryakıt sektöründe usulsüz fatura kullanımını önlemek ve vergi kaybını engellemek amacıyla geliştirdiği yerli ve milli sistem olan Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) için tüm altyapı çalışmaları tamamlandı.

UTTS, alan vergi mükellefi araçları otomatik olarak tanıyarak fiş ve faturalarda bu bilginin yer almasını sağlayacak. Bu sayede, araç plakalarının manuel olarak sisteme girilmesinden kaynaklanan usulsüz fatura uygulamaları sona erecek. Gelir İdaresi Başkanlığı, UTTS ile akaryakıt sektöründe usulsüz fatura kullanımından kaynaklanan ve her yıl 15 milyar lirayı bulan vergi kaybını önlemeyi hedefliyor. Ayrıca, sistemin devreye girmesiyle akaryakıt sektöründe rekabet ortamı oluşturulacak.

UTTS, sadece vergi mükellefi olan kişi ve kuruluşlar için zorunlu olacak. Bu mükelleflerin iş yerlerine ait veya kiraladıkları araçlara taşıt tanıma birimini 31 Aralık 2024’e kadar taktırmaları gerekecek. UTTS kapsamında yükümlü kılınmamış bireysel taşıt sahipleri ise sistemi isteğe bağlı olarak kullanabilecek.

Sistem kapsamında vergi mükellefleri, akaryakıt harcamalarını gider gösterebilmek için UTTS kapsamında düzenlendiğini gösteren ödeme kaydedici cihaz fişi almak zorunda olacak. 31 Aralık 2024’ten sonra UTTS’den düzenlenmeyen belgeler, vergi kanunları bakımından geçersiz sayılacak ve vergi indirimine konu edilemeyecek.

Türkiye’de trafiğe kayıtlı 29 milyon taşıtın 8 milyona yakını, akaryakıt harcamalarını gider göstererek vergi indirimi elde eden vergi mükelleflerine hizmet veriyor. Bu taşıtların 3 milyona yakını ise ticari bulunan araçlardan oluşuyor. Mevcut sistemde, akaryakıt dolumu yapılan aracın plaka bilgisi istasyon görevlisi tarafından elle giriliyor ve bu işlem sırasında yanlış plaka bilgisi girilerek usulsüz fatura oluşturulabiliyor. UTTS ile 2025 başından itibaren bu tür uygulamaların son bulması bekleniyor.

Sistemin işleyişi şöyle olacak: Kurulum ve işletme görevi Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğüne verilen UTTS kapsamında, akaryakıt istasyonlarındaki pompa tabancalarına taşıt tanıma okuyucu cihaz takılacak. Bu cihaz, taşıtın sahiplik ve plaka bilgilerini otomatik olarak kaydedip YN Pompa ÖKC’ye aktaracak. Böylece, taşıt tanıma birimi olan araçlar için plaka bilgisinin sisteme elle girilmesi mümkün olmayacak.

UTTS donanımlarının montaj, onarım ve servis işlemleri sadece Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün yetkilendireceği firmalar tarafından gerçekleştirilecek. Akaryakıt istasyonlarına taşıt tanıma okuyucusu ve güvenlikli haberleşme cihazının kurulumunu ise yetkili istasyon montaj firmaları yapacak. Akaryakıt dağıtım şirketleri de dilerlerse mevcut taşıt tanıma sistemlerini UTTS’ye entegre edebilecek.

UTTS’nin www.utts.gov.tr adresli portalı mart ayında paydaşların kullanımına açıldı ve ağustosa kadar akaryakıt istasyonlarına ilişkin kurulumlar için teknik hazırlık çalışmalarının tamamlanması planlanıyor. Sistemin tam olarak devreye girmesiyle birlikte vergi kayıplarının önlenmesi ve sektörde şeffaflığın sağlanması hedefleniyor.